Ik werk veel met mensen die een chronische ziekte hebben. Dat is mooi, leerzaam en geeft veel voldoening en soms is het pijnlijk en verdrietig of maakt het me boos. Hoe verschillend een chronische ziekte zich ook uit, er zijn ook overeenkomsten. Wat hebben veel mensen met een chronische ziekte gemeen?

Je leven aanpassen

In bijna alle gevallen betekent die chronische aandoening dat je je leven moet aanpassen. Je kunt bepaalde dingen of heel veel dingen niet meer. Je moet je dieet aanpassen, je werkinhoud of het aantal uren dat je werkt. Of je moet stoppen met de sporten die je deed. Of je kunt niet blijven wonen waar je woonde, niet meer het soort vakanties vieren dat je altijd deed. Of je hebt veel minder te besteden. Of dat allemaal bij elkaar. Aanpassen dus in welke vorm dan ook, aan iets waar je niet om hebt gevraagd.

De wereld kijkt anders naar je

Een tweede belangrijke overeenkomst is dat je moeten leren omgaan met het feit dat de wereld vaak anders naar je gaat kijken. Van medelijden en medeleven tot meewarig, maar ook tot wantrouwend en afhoudend. Ieder die een chronische ziekte krijgt, ontmoet dit in meer of mindere mate en dat is ellendig. Dat wil je niet. Heel vaak hoor ik dat medelijden wel het laatste is waar je op zit te wachten. Maar vlak ook wantrouwen, achterdocht niet uit. Dit geldt vooral als je een onzichtbare ziekte hebt. Er zijn altijd mensen die gewoon niet geloven dat je altijd pijn hebt of vaak heel weinig energie. Kennelijk is hun voorstellingsvermogen te beperkt of zijn ze om andere redenen niet in staat tot vertrouwen. Dat doet pijn. Niet geloofd worden is een heel naar cadeau dat je erbij krijgt en dat veel kan vergallen, ondanks dat je weet het heel veel meer zegt over die ander dan over jezelf.

Jij kijkt anders naar jezelf

Een derde ervaring die mensen met een chronische ziekte delen, is dat het beeld dat je van jezelf hebt, verandert. Van iemand die altijd een stap extra kon zetten naar iemand die zorgvuldig moet plannen wat ze doet om zonder brokken de avond te halen. Van iemand die van elke maaltijd kon genieten naar iemand die heel goed moet kijken naar welke ingrediënten erin zitten omdat hij anders ziek wordt. Van iemand die altijd voor anderen klaar stond en de sterkste schouders had naar iemand die alleen maar sombere, negatieve gedachten heeft en geen enkele ruimte of zin meer heeft om een ander te helpen. Van iemand die zonder nadenken overal naar toe kon naar iemand die bang is om de deur uit te gaan omdat er altijd een beschikbaar toilet dicht in de buurt moet zijn.

Het leven de moeite waard

Dit zo opsommend lijkt het alsof leven met een chronische aandoening eigenlijk niet te doen is, niet de moeite waard is. Gelukkig zijn er miljoenen mensen die dagelijks het tegendeel ervaren en laten zien. De een heeft in het leven al zoveel veerkracht, optimisme, doorzettingsvermogen, zelfliefde, relativeringsvermogen, geloof of hoop opgebouwd dat het zelf lukt om met de nare kanten van die ziekte om te gaan. Ook een goed vangnet van mensen om je heen kan helpen. Mensen die van je houden, die je geloven en die met jou doorzetten, ook al verandert vaak hun leven ook.

Over een drempel om hulp te vragen

Anderen hebben meer ondersteuning nodig om bij elkaar te garen wat er nodig is om hun leven op die nieuwe manier vorm te geven. Soms zie je het helemaal niet meer zitten, baal je enorm van je lijf dat je in de steek lijkt te laten. Wil je niets meer met de buitenwereld te maken hebben. Ben je niet meer de persoon die je wilde of dacht te zijn. Het is zo logisch en voorstelbaar dat zo’n aanpassing niet vanzelf gaat. Dat je daar diepe dalen in ervaart. Belangrijk is te weten dat er ook weer hoge toppen mogelijk zijn. Dat er altijd hulp mogelijk is, er ramen open kunnen als er deuren gesloten worden. De belangrijkste stap die nodig is, is hulp vragen en accepteren. Voor veel mensen met een chronische ziekte is dat een enorme drempel om te nemen. Accepteren dat je het niet alleen kunt, dat je een ander nodig hebt, is geen teken van zwakte, ook al voelt het misschien wel zo. Er is moed voor nodig om die drempel te nemen en om hulp te vragen.

Help elkaar

Aan beide kanten van de drempel is het belangrijk om dat te realiseren, want dan kan de weg omhoog uit een dal beginnen. Dus vraag om hulp en maak het leven weer de moeite waard als het dat voor jou op dit moment niet is. En ben jij iemand aan de andere kant van die drempel: vraag waarmee je kunt helpen en blijf dat doen, ook als je een keer ‘nee’ krijgt.

Zit je in dat diepe dal?

Mocht je met een chronische ziekte in een ‘diep dal’ zitten en weet je niet hoe je eruit kunt klimmen? Stuur een berichtje (suzan@wise-elephant-coaching.nl) en laten we in een gratis sessie onderzoeken wat jou het beste kan helpen.